|
|
|
|
|
30 soruda e-fatura ve
e-DEFTER uygulaması
|
Hayır.Kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere
sahiptir. Dolayısıyla aynı mal veya hizmet satışı işleminde hem kâğıt faturanın
hem de elektronik faturanın bir arada düzenlenmesi mümkün değildir.
2)
E-fatura uygulaması neler getiriyor?
E-fatura uygulamasından yararlanan kullanıcılar;
sistemde kayıtlı kullanıcılara e-fatura gönderebilir, sistemde kayıtlı kullanıcılarda
e-fatura alabilir ve söz konusu e-faturalarını bilgisayar ortamında muhafaza
ederek istendiğinde ibraz edebilirler.
3)
E-fatura ve e-defter uygulaması hangi mükellefleri
kapsamaktadır?
Kapsam dâhil indeki mükellefler 2 başlık altında
toplanabilir.
a) 4.12.2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol
Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan
2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibariyle asgari
25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar.
b) 6.6.2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel
Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya
ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden
31.12.2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip
olanlar.
4)
Kapsam dâhilindeki mükellefler hangi alımları ya da
satımları için e-fatura kullanacaklardır?
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni
yağ lisansına sahip olan mükelleflerden 2011 takvim yılı içinde mal alışı
yapanlar, satın aldıkları malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir
özelliğine bakılmaksızın, 2011 yılı gelir tablolarındaki brüt satış hasılatı
rakamları 25 Milyon TL veya daha yüksek ise elektronik fatura ve elektronik
defter uygulamalarına dâhil olacaklardır. Lisans sahibi mükelleflerden alış
yapanların, madeni yağ sektöründe veya başka bir sektörde faaliyet göstermesi
zorunluluk karşısındaki durumlarını etkilememektedir. Aynı şekilde; 4760 sayılı
Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa
veya ithal eden mükelleflerden 2011 takvim yılı içinde mal alışı yapanlar,
satın aldıkları malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir özelliğine
bakılmaksızın 2011 yılı gelir tablolarındaki brüt satış hasılatı rakamları 10
Milyon TL veya daha yüksek ise elektronik fatura ve elektronik defter
uygulamalarına dahil olacaklardır. Bu kapsamda alış yapanların tütün, alkol,
kolalı gazozlar sektörlerinde veya başka sektörlerde faaliyet göstermesi
zorunluluk karşısındaki durumlarını etkilememektedir.
5)
Belirtilen mükelleflerden hizmet alımı yapanlar e-fatura
uygulamasına kapsamına girecekler midir?
Hayır. Madeni yağ lisansına sahip olan ve 4760 sayılı
Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa
veya ithal eden mükelleflerden sadece mal alışları bulunan mükellefler Genel
Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamalarına dâhil
olacaklardır. Hizmet alımları kapsam dâhilinde değildir.
6)
Had olarak tespit edilen brüt satış hasılatı hangi
kalemleri ihtiva etmektedir?
Mükellefler brüt satış hasılatlarının hesaplanmasında,
sadece madeni yağ, tütün, alkol veya kolalı gazoz satışları değil gelir
tablosunda yer alan bütün satışları gösteren brüt satış hasılatına göre
zorunluluk kapsamına alınacaktır.
7)
Özel hesap dönemine sahip mükellefler hangi yılı dikkate
alacaklardır?
Özel hesap dönemine sahip mükellefler brüt satış
hasılatlarının hesaplanmasında 2011 takvim yılında sona eren özel hesap dönemi
brüt satış hasılatını dikkate alacaklardır.
8)
Söz konusu parasal büyüklükleri aşan Kamu kurumları
e-fatura uygulamasına geçecekler midir?
10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve
kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının elektronik fatura uygulamasından
yararlanma ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.
9)
E-fatura uygulamasına geçen mükellefler, her türlü
alım-satımlarında sadece e-fatura mı kullanacaklardır?
Hayır. Sadece e-fatura uygulamasından yararlanan
mükelleflerin birbirlerine yapmış oldukları mal teslimi veya hizmet ifaları
için e-fatura düzenlemeleri zorunludur. E-fatura kullanmak zorunda olan
mükellefler; nihai tüketicilere ya da e-fatura kullanmayan mükelleflere kâğıt
fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.
10)
Zorunluluğa uymayan mükelleflerin karşılaşacakları cezai
yaptırım nedir?
Getirilen zorunluluklara uymayanlar hakkında, Vergi
Usul Kanununun ceza hükümleri uygulanır. E-fatura uygulamasına dâhil olma
zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan
diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri
halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır ve
Vergi Usul Kanunu’nun 353 üncü maddesi uyarınca, 190 TL’den az olmamak üzere,
düzenlenmediği kabul edilen fatura tutarının %10’u oranında özel usulsüzlük
cezası kesilir. Bu nedenden dolayı kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı
her bir tespit için 9.400 TL’yi, bir takvim yılı içinde ise 94.000 TL’yi
aşamaz. Ayrıca e-fatura uygulaması kapsamında, e-fatura alması gerekirken kâğıt
fatura kabul eden mükelleflerin, ilgili vergi mevzuatı hükümleri çerçevesinde
bahse konu KDV’yi indirim konusu yapamayacakları ve kâğıt faturada yer alan
tutarı gider yazamayacakları tabiidir.
11)
Hangi mükelleflerin e-fatura kullanmak zorunda olduğu
nereden öğrenilebilir?
Söz konusu güncel liste, www.efatura.gov.tr internet
adresinde yayımlanacaktır. E-fatura uygulamasından yararlanan mükellefler
fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer
alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol edecekler,
kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kağıt fatura düzenleyeceklerdir.
12)
Belirlenen hadlerin altında kalan mükellefler, talep
etmeleri halinde e-fatura uygulamasından
yararlanabilirler mi?
Evet. Belirlenen mükelleflerden mal veya hizmet alan
ve tespit edilen hadlerin altında kalan mükelleflerin de istemeleri halinde
elektronik defter ve elektronik fatura uygulamalarından yararlanabilecekleri
tabiidir.
13)
Zorunluluk kapsamına giren mükellefler hangi tarihe
kadar başvuru yapmak durumundadırlar?
Bu kapsamdaki mükelleflerin e-fatura uygulamasına 2013
takvim yılı içerisinde geçmeleri zorunludur. Gelir İdaresi Başkanlığı'na
başvurulması için son tarih 1 Eylül 2013’tür. E-defter uygulamasına ise kapsa
dâhilindeki mükellefler tarafından 2014 takvim yılı içerisinde geçilmesi
zorunludur. Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurulması için son tarih 1 Eylül
2014’tür.
14)
Başvurular nasıl
yapılacaktır?
Uygulama kapsamındaki mükelleflerin yerine getirmeleri
gereken işlemler sırası ile şu şekildedir;
a) http://www.efatura.gov.tr/ internet adresinde yer
alan "e-fatura Uygulaması Başvuru Formu ve Taahhütnamesi"
doldurularak yetkili kişi veya kişiler tarafından imzalanacaktır,
b) Tüzel kişi mükellefler için "Elektronik Mali
Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi" doldurularak yetkili kişi veya
kişiler tarafından imzalanacaktır,
c) Gerçek kişi
mükelleflerin 15.1.2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu
hükümleri çerçevesinde üretilen nitelikli elektronik sertifikaya sahip
olmaları.
Uygulamadan yararlanmak isteyen mükellefler aşağıda
yer alan belgeler ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na yazılı olarak başvuruda
bulunacaktır.
a) "e-Fatura Uygulaması Başvuru Formu ve
Taahhütnamesi" nin imzalı aslı,
b) Tüzel kişi mükellefler tarafından "Elektronik
Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi" nin imzalı aslı,
c) Şirket kuruluş sözleşmesi Ticaret Sicil Gazetesinde
1.10.2003 tarihinden önce yayımlanmış ise ilgili ticaret sicil gazetesinin
noter onaylı örneği veya aslının getirilmesi halinde Başkanlıkça onaylanmak
üzere fotokopisi, (Sonradan unvan değişikliği yapılması halinde en son unvanın
ilan edildiği ticaret sicil gazetesinin noter onaylı örneği veya aslının
getirilmesi halinde Başkanlıkça onaylanmak üzere fotokopisi.)
d) Başvuru formuna tüzel kişi mükelleflerin adına imza
atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren noter onaylı imza sirküleri
örneği veya aslının getirilmesi halinde Başkanlıkça onaylanmak üzere
fotokopisi.
15) Başvuru sonrasındaki
süreç nasıl işleyecektir?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan
değerlendirme sonrasında başvuruları uygun bulunan gerçek kişi mükelleflerin
kullanıcı hesapları Başkanlıkça tanımlanacak ve aktive edilecektir. Başkanlık
tarafından yapılan değerlendirme sonrasında başvuruları uygun bulunan tüzel
kişi mükelleflerden Mali Mühürlerinin temini işlemlerini yerine getirenlerin
kullanıcı hesapları Başkanlıkça tanımlanacak ve aktive edilecektir. Bu
işlemlerin tamamlanmasının ardından kullanıcı hesabı aracılığı ile e-fatura
gönderme ve/veya alma işlemleri gerçekleştirilebilecektir.
16) Mali mühür alındıktan
sonra mükellef yetkilisinin ya da şirket unvanının değişmesi durumunda ne
yapılacaktır?
Mali Mühürün, kurumun bildirilen yetkili veya
yetkililerinin kontrolü altında kullanılması, yetkili kişi veya kişilerin
değişmesi halinde de yeni yetkili veya yetkililerin derhal belirlenmesi ve
bunlara ait bilgilerin Başkanlıkça belirlenecek yöntemlerle bildirilmesi
zorunludur. Tüzel kişilerin ve diğer kurumların herhangi bir nedenle
unvanlarının değişmesi halinde, eski unvanı barındıran sertifikaları
geçerliliğini kaybedeceğinden, unvan değişikliğini izleyen 15 gün içerisinde
yeni unvanına uygun sertifika başvurusu yapması gerekmektedir.
17) E-faturanın muhafaza
ve ibraz yükümlülüğü nasıl düzenlenmiştir?
Mükellefin, elektronik fatura gönderip alma işlemini
özel entegrasyon izni alan mükelleflere ait bilgi işlem sistemi vasıtasıyla
gerçekleştirmesi, muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmaz. E-fatura
gönderip alma işleminde kullanılan bilgi işlem sistemi yazılım ve donanım alt
yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti
Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur.
18) E-fatura uygulamasında
muhafaza ve ibraz yükümlülüğü açısından mükellefler nelere dikkat etmelidirler?
Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, arşivlenen faturaların
doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin olan her türlü elektronik
kayıt ve veri, veritabanı dosyası, saklama ortamı ile doğrulama ve görüntüleme
araçlarının tümünü kapsamakta olup, e-faturalara istendiğinde kolaylıkla
erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde görüntüleyebilmeyi ve
faturaların okunabilir kâğıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak biçimde yerine
getirilmelidir.
19) E-faturaların
mükelleflerin kendi bilgi işlem sistemlerinde saklanması zorunlu mudur?
Mükelleflere ait elektronik faturaların yine
mükelleflere ait bilgi işlem sistemlerinde saklanması esas olup üçüncü kişiler
nezdinde de elektronik saklama yapılabilecektir. Başka mükelleflerden
elektronik saklama hizmetinin alınması mükelleflerin elektronik faturalarının
muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Elektronik faturaların
muhafazasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti
Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yapılması zorunludur. Bu zorunluluk yurt
dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez.
Gelir İdaresi Başkanlığı, gerek görmesi halinde
uygulamadan yararlanan mükelleflerin bilgi işlem sistemini/sistemlerini
denetleme yetkisine sahiptir. Bu denetimler sırasında mükellefler, gerekli her
türlü imkânı (uygun donanım ve yazılımlar, terminallere ulaşım izinleri ve
uzman personel gibi) sağlamak zorundadır. Mükellefler, bilgi işlem
sistemini/sistemlerini oluşturan yazılım, donanım, dosya, dokümantasyon ve
diğer unsurları, hiçbir şekilde kısmen veya tamamen vergi inceleme
elemanlarının ve Başkanlıkça görevlendirilecek personelin erişimini ve
denetimini engelleyecek bir sözleşme veya lisansa konu edemez.
21) E-fatura sistemine
geçilmesinde bilgi teknolojisi uygulamaları açısından seçenekler nelerdir?
E-fatura uygulaması kapsamında fatura oluşturma,
gönderme ve alma işlemleri;
a)
Bilgi işlem sistemlerinin e-fatura uygulamasına
entegre edilmesi yoluyla veya (yeterli bilgi teknolojisi altyapısına sahip olan
kurumlar için)
b)
E-fatura uygulamasına ait temel fonksiyonların
internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile oluşturulan ve http://www.efatura.gov.tr/ internet adresinde hizmete sunulan
e-fatura portalı aracılığıyla (yeterli bilgi teknolojisi altyapısına sahip
olmayan kurumlar için) ya da Özel entegratör vasıtasıyla gerçekleştirilebilir.
22)
E-defter uygulamasına geçmek için şartlar nelerdir?
a) Gerçek kişi mükelleflerin 5070 sayılı Elektronik
İmza Kanunu hükümleri çerçevesinde üretilen nitelikli elektronik sertifikaya
sahip olmaları,
b) Tüzel kişi mükelleflerin 397 ve 421 sıra numaralı
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan belirlemeler çerçevesinde
e-fatura uygulamasından yararlanma iznine sahip olması ve bu çerçevede Mali
Mühür temin etmiş olması,
c) Elektronik defter tutulması, kaydedilmesi,
onaylanması, saklanması ve ibrazında kullanılacak yazılımın uyumluluk onayı
almış bir yazılım olması.
23)
E-defter kullanıma ilişkin başvuru nasıl yapılacaktır?
Başvurular www.edefter.gov.tr internet sitesinde
belirtilen Başkanlık veya Genel Müdürlük adresine yazılı olarak yapılacaktır.
Talep edilen bilgi ve belgeler şunlardır;
a) www.edefter.gov.tr internet adresinde yer alan
"Elektronik Defter Uygulaması Başvuru Formu ve Taahhütnamesi" nin
imzalı aslı,
b) Tüzel kişiler için başvuru formunu imzalayan kişi
veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter
tasdikli örneği (e-fatura uygulamasından yararlanmaya başlayan ve imza
sirkülerinde herhangi bir değişiklik bulunmayan mükellefler için bu şart
aranmayacaktır.),
c) Elektronik defterlerin oluşturulması sırasında, bu
konuda uyumluluk onayı alınmış bir yazılımın kullanılması durumunda söz konusu
yazılım hakkında yazılımın adı, sürüm numarası gibi mükellef kullanımına özgü
bilgiler,
ç) Uyumluluk onayı almamış bir yazılım kullanılmak
istenmesi durumunda, 1 sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinin
"3.2 Yazılımların Uyumluluk Onayı" başlıklı bölümünde belirtilen
belge ve bilgiler.
24)
Defterler hem elektronik ortamda hem de kâğıt ortamında
tutulabilir mi?
Hayır. Defterlerini elektronik defter biçiminde
tutmaya başlayanlar, söz konusu defterlerini kâğıt ortamında tutamazlar. Kâğıt
ortamında tutulan defterler için geçerli olan kurallar (süre, cezai
yaptırımlar, vb.) e-defterler için de geçerlidir. Elektronik defter tutanlar,
elektronik defterlere ait kayıtların bozulması, silinmesi, zarar görmesi, işlem
görememesi halleri ile olağanüstü durumların meydana gelmesi halinde, durumu on
beş gün içinde Başkanlığa bildirmek ve kayıtları nasıl tamamlayacağına ilişkin
ayrıntılı bir plan sunmak zorundadır. Elektronik defter tutanlar, elektronik
defterlerini oluşturdukları ve muhafaza ettikleri bilgi işlem sistemlerinin
haczedilmesi veya bu sistemlere yetkili mercilerce el konulması halinde, durumu
en geç üç iş günü içerisinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmek zorundadır.
25)
E-defter uygulamasında tasdik işlemi nasıl
öngörülmüştür?
Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk
ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise
kapanış onayı yerine geçer.
a) Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili
olduğu ayı takip eden ayın son gününe kadar (Aralık ayına ilişkin defterler
gelir vergisi beyannamesinin verilme süresinin sonuna kadar) kendilerine ait
güvenli elektronik imza ile imzalar.
b) Tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili
olduğu ayı takip eden ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son ayına ait
defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar)
kendilerine ait mali mühür ile onaylar.
c) İmzalı veya mühürlü defterler için berat dosyaları
oluşturulur ve bu dosyalar Elektronik Defter Uygulaması aracılığı ile
Başkanlığın onayına sunulur.
ç) Başkanlık mali mührünü de içeren beratlar
elektronik defter tutanlar tarafından indirilerek istenildiğinde ibraz edilmek
üzere ilgili olduğu elektronik defterler ile birlikte muhafaza edilir.
26)
Aylık onay işlemi ilgili aya kadar olan bütün kayıtları
mı içerecektir?
Hayır. Aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter
kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Ancak,
hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda
oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik
defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar
gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vereceklerdir.
27)
Yıl içinde e-defter uygulamasına geçen mükellefler diğer
defterlerini ne yapacaklardır?
E- defter tutmaya başladıkları tarih itibarıyla eski
defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklar ve genel hükümler çerçevesinde
muhafaza edeceklerdir.
28)
E-defterlerin muhafaza ve ibrazı nasıl olacaktır?
Elektronik defterler, istenildiğinde ibraz edilmek
üzere ilgili olduğu beratları ile birlikte muhafaza edilmek zorundadır.
Defterlerini elektronik ortamında tutanlar, elektronik defterlerini ve ilgili
beratlarını vergi kanunları, Türk Ticaret Kanunu ve diğer düzenlemelerde yer
alan süreler dâhilinde elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza ve
istenildiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla eksiksiz ve
okunabilir şekilde ibraz etmekle yükümlüdür. Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü,
elektronik defterlerin ve beratların doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine
ilişkin olan her türlü elektronik kayıt ve veri, (elektronik imza ve mali mühür
değerleri dâhil) veri tabanı dosyası, saklama ortamı ile doğrulama ve
görüntüleme araçlarının tümünü kapsamakta olup, elektronik defterlere
istenildiğinde kolaylıkla erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde
görüntüleyebilmeyi ve okunabilir kâğıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak
biçimde yerine getirilmelidir.
29)
E-defterler nerede muhafaza edilecektir?
Elektronik defterler ve beratların elektronik defter
izni verilenlerin kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi
mecburi olup, üçüncü kişiler nezdinde ya da yurt dışında muhafaza işlemi
Başkanlık ve Genel Müdürlük açısından herhangi bir hüküm ifade etmemektedir.
Muhafaza yükümlülüğünün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye
Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yerine getirilmesi zorunludur.
30)
E-fatura ve e-defter uygulamalarına yönelik olarak
detaylı bilgi alınabilecek yasal mevzuat ve resmi internet adresleri nelerdir?
Konuya ilişkin olarak; 397, 416, 421, 424 sıra
numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri, 1 sıra numaralı Elektronik Defter
Genel Tebliği ve Vergi Usul Kanunu Sirküleri 58 / 2013.03’de detaylı
açıklamalar bulunmaktadır. Ek olarak; www.efatura.gov.tr ve www.edefter.gov.tr internet
adreslerinde uygulamaya yönelik açıklamalar yapılmaktadır.
